بررسی و مقایسه رشد توده های صنوبر در ارتباط با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگلکاری های غرب استان گیلان (مطالعه موردی: جنگلکاری منطقه گیسوم)

چکیده در سالهای اخیر به جهت افزایش تخریب جنگل های شمال به خصوص در بخش های جلگه ای و به دنبال آن کاهش میزان تولید این جنگل ها و از طرف دیگر افزایش میزان تقاضای چوب در جامعه، توجه بسیاری به جنگلکاری با گونه های سریع الرشد به خصوص گونه های صنوبر جلب شده است. صنوبر از نظر نیاز خاکی گونه ای پرنیاز محسوب شده و تولید و کیفیت چوب آن ها بسیار تحت تاثیر خصوصیات و وضعیت خاک می باشد. بدین منظور تحقیقی با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مناسب جهت صنوبرکاری صورت گرفت. برای انجام این تحقیق قطعات صنوبرکاری 3 و 13 سری 2 گیسوم واقع در بخش جلگه ای غرب استان گیلان ، به دلیل وجود اختلافات ظاهری در خصوصیات کمی و کیفی درختان آن ها انتخاب شدند. روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک با قطعات نمونه 200 مترمربعی می باشد. همزمان با برداشت خاک از دو عمق 20– 0 و 40- 20 سانتیمتر، مشخصه های کمی و شادابی کلیه درختان موجود در قطعات نمونه مورد بررسی قرار گرفتند، برای مطالعه دقیق تر بخش های عمیق خاک، یک پروفیل در هر یک از مناطق حفر شد. همچنین به منظور بررسی عمق سفره آب زیرزمینی، در هر یک از قطعات مذکور اقدام به حفر 7 چالک توسط اوگر گردید. مقایسه و بررسی آماری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، مشخصه های کمی درختان و عمق سفره آب زیرزمینی دو پارسل با استفاده از آزمون آماری t-test و بررسی شادابی درختان توسط آزمون کای اسکوار )2?( صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی خصوصیات کمی درختان نشان دهنده بیشتر بودن میزان قطر برابر سینه و ارتفاع درختان قطعه 13 و معنی دار بودن تفاوت آنها در دو قطعه بوده است. نتایج حاصل از بررسی شادابی درختان نیز نشان داد صنوبر های قطعه 13 از وضعیت مطلوب تری نسبت به درختان پارسل 3 برخوردارند. نتایج آزمایشات فیزیکی بخش های سطحی و تحتانی خاک بیانگر وجود اختلاف معنی دار در برخی از خصوصیات و سنگین تر بودن خاک در قطعه 3 بوده است. همچنین تمامی خصوصیات شیمیایی لایه سطحی خاک پارسل های مورد مطالعه اختلاف معنی دار نشان دادند به طوریکه خاک قطعه 13 دارای عناصر غذایی بیشتری می باشد. نتایج بررسی ماهانه عمق سفره آب زیر زمینی نشان دهنده بالا بودن سطح آب در پارسل 3 در اغلب ماه های سال می باشد. از برایند این تحقیق معلوم می شود که توده های صنوبر بر روی خاک های با مقدار مطلوب عناصر غذایی و بافت سبک تر که دارای وضعیت تهویه و نفوذپذیری بهتر می باشند، از رشد مطلوب تری برخوردارند از این رو با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی صنوبر کاری ها و تاثیر خاک در رشد و کیفیت آن ها، مطالعه و بررسی خاک جهت انتخاب منطقه مناسب صنوبرکاری امری ضروری به نظر می رسد. کلمات کلیدی: جنگلکاری ، صنوبر ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، عمق سفره آب زیر زمینی